Historia tryptyku z drewnianego kościoła w Miasteczku Śląskim.

Historia tryptyku z drewnianego kościoła

 w Miasteczku Śląskim.

Miasteczko Śląskie dumne jest ze swojego  kościoła wzniesionego w 1666 roku, jest to jeden z najcenniejszych zabytków sakralnej architektury drewnianej na Śląsku.  Jednym z najbardziej znanych duszpasterzy jest ksiądz Teodor Christoph, postać niezwykła, człowiek o wielkim sercu, o którym pamięć nie zaginie.  Przybył do Miasteczka w 1871 roku, w 1873 przeprowadził remont kościoła. Wtedy to miejsce starego, lipowego „Tryptyku” zajął pięknie rzeźbiony ołtarz neogotycki. Stary ołtarz został w 1874r. przekazany do Muzeum Starożytności Śląskich (Slezischer Altertumer) we Wrocławiu.  Muzeum to powstało dzięki grupie miłośników historii i sztuki dawnej na czele  której stał Herman Luchs. Na ich apel  z parafii i kolekcji prywatnych zaczęły napływać liczne  cenne eksponaty. Po ok. 40 latach funkcjonowania Slezischer Altertumer przejęte zostało przez Śląskie Muzeum Przemysłu Artystycznego i Starożytności (w 1899r.).  Po wybuchu  II wojny zbiory muzealne zostały ukryte w wielu miejscach na terenie Śląska, część z nich niestety zaginęła lub spłonęła wraz z obiektami, w których zabytki ukryto. Uratowane obiekty trafiły  po wojnie do wielu Muzeów, m.in. Narodowego we Wrocławiu i Warszawie.  Przygotowując wystawę pt. „Historia miasteczkowskiej Parafii” na przełom tysiącleci poszukiwałam informacji o zagionionym gotyckim ołtarzu z miasteczkowskiego kościoła.   Obdzwoniłam wszystkie wrocławskie muzea, szukając o nim jakichkolwiek informacji. W katalogu  pt. „Śląskie malarstwo gotyckie” (autor Anna  Ziomecka) wydanym przez Muzeum Narodowe we Wrocławiu w 1986r. pod poz. 17 (s.64) opisane są dwa skrzydła tryptyku o nieustalonym pochodzeniu (jak się okazało kilkadziesiąt lat później, opisany w katalogu  tryptyk jest tym  przekazanym przez księdza Th. Christopha z miasteczkowskiego kościoła).

Awers skrzydła lewego, kwatera górna: św. Mikołaj, dolna: św. Jerzy

Rewers: św. Piotr;

Awers skrzydła prawego, kwatera górna: św. Stanisław, dolna: św. Krzysztof

Rewers: św. Paweł (?)

Malarz śląski,  ok. 1480r.

Skrzydła tryptyku o wym. 126,5 x 41 każde, w układzie pionowym wykonane były na deskach lipowych oklejonych płótnem, malowane w technice tempery i srebra laserowanego. W cyt. wcześniej katalogu zawarta jest inf.  nieustalonym pochodzeniu tryptyku.

Ogromnym i miłym zaskoczeniem dla mnie był telefon (kilka lat po moich poszukiwaniach), z którego dowiedziałam się, że odnaleziony (a raczej zidentyfikowany) gotycki tryptyk z miasteczkowskiego kościoła został poddany konserwacji w ramach pracy magisterskiej na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, przez Panie: Annę Gościcką i Agnieszkę Kruszyńską.

Tryptyk  prawdopodobnie pierwotnie stanowił wyposażenie drewnianego kościoła w Żyglinie pod wezwaniem NNMP. Ok. 1700 r. zbutwiały,  zniszczony  pożarem kościół rozebrano i bardzo prawdopodobne jest przejęcie części wyposażenia przez nowo wybudowany (w 1666r.) kościół w Miasteczku (Georgenbergu). Brakuje nadal środkowej części tryptyku, być może dzięki poszukiwaniom i badaniom naukowców w następnych latach uda się również ją odnaleźć . 

 Widok na stary kościół i dzwonnicę (1666) oraz nowy kościół (1905) w Miasteczku Śl.